دیجیتال زادگان

چندصد نفر از دانش‌آموزان تهراني، در يكي از پاساژهاي شيك غرب تهران تجمع كردند؛ اجتماعي كه نه سياسي بود، نه امنيتي. جالب آنكه فراخوان اين گردهمايي، صرفا از طريق تلگرام و اينستاگرام منتشر شده بود. قيافه‌هاي حاضر در اين اجتماع، متفاوت از فضاي عمومي جامعه و رفتارها تا حدودي دگرگونه بود. رسانه‌ها به سرعت اين سوژه متفاوت را پوشش داده و تيتر زدند: «صداي پاي دهه هشتادي‌ها به گوش مي‌رسد». متخصصان علوم انساني هم تحليل‌هاي فراواني در اين رابطه ارائه كردند.

امروز صحبت از نسل جديدي به ميان آمده است كه ارتباط تنگاتنگي با فضاي مجازي دارد. گاهي به آنها عناويني همچون «ديجيتال‌زادگان»، «نوادگان اينترنت» و يا «نسل پاساژ وآي تي» اطلاق مي‌شود؛ البته در ادبيات غربي به اين گروه، «نسل زِد» گفته مي‌شود. شايد هرگز نتوان به‌طور دقيق تعيين كرد كه اين نسل، دقيقا متولدين چه سال‌هايي هستند اما نوعا مي‌توان دهه هفتادي‌ها، هشتادي‌ها و نودي‌ها را در اين طبقه مورد‌مطالعه قرار داد. اينها نسلي هستند كه از همان روز اول كه چشم به جهان باز مي‌كنند، با فناوري‌هاي نوين و ديجيتال، دمخور و همنشين‌اند.

حال سؤال اصلي اين است كه ويژگي‌ها و مميزات اين نسل چيست؟ ده‌ها ويژگي دقيق و علمي مبتني بر مطالعات و مشاهدات راجع به اين نسل گزارش شده است؛ مثلا اين نسل از سطح بالايي از اعتماد به نفس برخوردار است تا جايي كه حتي ممكن است خود را خيلي ويژه و خاص تصور كند. دوست دارد ديده شود و گاهي براي اين ديده شدن دست به هركاري مي‌زند. سلفي گرفتن در هر شرايطي از ويژگي‌هاي جالب اين نسل است؛ گرچه ماجراي عكس‌هاي «خودگرفت»، همه نسل‌هاي معاصر را درگير خود كرده است. به‌دنبال لذت بردن از زندگي است. از استدلال كردن استقبال مي‌كند اما ممكن است براي رفتارهاي گوناگون خود، استدلال‌هاي جدي در بساط نداشته باشد.

به‌خاطر نوع مصرف رسانه‌اي و كاربري مدام فضاي مجازي، در معرض بمباران اطلاعاتي است اما فرصت چنداني براي دروني كردن اين اطلاعات ندارد. بخش وسيعي از زندگي‌اش را به‌جاي فضاي حقيقي، در فضاي مجازي سپري مي‌كند. اينهايي كه گفته شد جزو مميزات اين نسل است اما نبايد ضرورتا اين موارد را بد و سياه تلقي كرد بلكه بايد آن را به رسميت شناخت و انرژي و علاقه‌ اين نسل را در مسير صحيح به جريان انداخت.